Мархасин Илья Львович
| Мархасин Илья Львович | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 СССР |
| Тыуған көнө | 27 апрель 1919 |
| Тыуған урыны | Киев, Украина Совет Социалистик Республикаһы |
| Вафат булған көнө | 21 апрель 1988 (68 йәш) |
| Вафат булған урыны | Өфө, РСФСР, СССР |
| Һөнәр төрө | физик |
| Эш урыны | ӨДНТУ |
| Уҡыу йорто | Баҡы дәүләт университеты |
| Ғилми исеме | профессор[d] |
| Ғилми дәрәжә | техник фәндәр докторы[d] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
  |
Мархасин Илья Львович (27 апрель 1919 йыл—21 апрель 1988 йыл) — физик. Техник фәндәр докторы (1966), профессор (1968). БАССР‑ҙың атҡаҙанған нефтсеһе (1967), СССР‑ҙың юғары мәктәп отличнигы (1979), нефть сәнәғәте (1980) отличнигы. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы[1].
Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Илья Львович Мархасин 1919 йылдың 27 апрелендә Киевта тыуа. 1943 йылда Баҡыла Әзербайжан университетын тамамлай. 1949 йылдан алып ул ғилми-тикшеренеү институтында эшләй башлай, ҡатлам шыйыҡлыҡтарын фильтрлау процестарын һәм уларҙың нефть биреүсәнлегенә йоғонтоһон тикшерә.[2]. 1952 йылдан алып Өфө нефть сәнәғәте ғилми-тикшеренеү институтында эшләй. 1968 йылда Өфө нефть институтының кафедраһы мөдире вазифаһына техник фәндәр докторы, профессор Илья Львович Мархасин саҡырыла. Ул килгәс, физика кафедраһы институттың төп кафедралары менән бер рәткә әйләнә[3]. Кафедра илдең алдынғы ғалимдары йыйылған Бөтә Союз семинарҙары һәм конференцияларын үткәреү инициаторы булып сығыш яһай[2].
Мархасин И.Л. 1988 йылдың 21 апрелендә Өфөлә вафат була
Фәнни эшмәкәрлеге[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Фәнни эшмәкәрлеге нефть ҡатламы физикаһына арналған. Мархасин тарафынан нефть һәм нефть продукттарының физик‑химик механикаһы, нефть ҡатламдарына һыу ебәргәндә ҡулланылған химик реагенттарҙы фильтрлау ваҡытындағы процестар тикшерелгән, ҡатламдарҙың нефть биреүсәнлеген арттырыу, сәнәғәттәге ағынты һыуҙы таҙартыу ысулдары эшләнгән. Мархасин етәкселегендә ҡаты йөҙ өҫтөндәге нефттең сик ҡатламын өйрәнеү аппараттары, нефтле ағынты һыуҙы, сәнәғәттәге ағынты һыуҙы электр‑флотация юлы менән таҙартыу ҡоролмалары төҙөлгән. 250‑гә яҡын фәнни хеҙмәт һәм 20 уйлап табыу авторы[1]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- БАССР‑ҙың атҡаҙанған нефтсеһе (1967)
- СССР‑ҙың юғары мәктәп отличнигы (1979)
- И.М.Губкин исемендәге премия лауреаты (1971).
- СССР-ҙың сәнәғәт отличнигы (1980)
- 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены (1985)
- “Хәрби хеҙмәттәре өсөн” миҙалы (1946).
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ 1,0 1,1 Мархасин Илья Львович // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
- ↑ 2,0 2,1 100 лет со Дня рождения Ильи Львовича Мархасина 2019 йыл 4 сентябрь архивланған.
- ↑ История кафедры 2020 йыл 17 июнь архивланған.
Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Мархасин Илья Львович // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
Хеҙмәттәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Физико-химическая механика нефтяного пласта. М., 1977.
- 27 апрелдә тыуғандар
- 1919 йылда тыуғандар
- Киевта тыуғандар
- 21 апрелдә вафат булғандар
- 1988 йылда вафат булғандар
- Өфөлә вафат булғандар
- 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены кавалерҙары
- «Хәрби хеҙмәттәре өсөн» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- Юғары уҡыу йорттары уҡытыусылары
- Өфө дәүләт нефть техник университеты профессорҙары
- Техник фәндәр докторҙары
- Баҡы дәүләт университетын тамамлаусылар
- Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусылар