Михаил Фрунзе һәйкәле (Мәскәү)
| Михаил Фрунзе һәйкәле | |
| Дәүләт |
 Рәсәй |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмек | Мәскәү |
 | |
Михаил Фрунзе һәйкәлдәре — Мәскәүҙә совет хәрби һәм дәүләт эшмәкәре Михаил Фрунзеға, хәрби тактикка һәм Ҡыҙыл армияның иң әһәмиәтле хәрби етәксеһе (Граждандар һуғышында) һәйкәлдәре.
Суворов майҙанында[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
55°46′54″ с. ш. 37°37′01″ в. д.HGЯO 1960 йылда Коммуна майҙанының (хәҙер Суворов майҙаны) ишек алдында, Совет армияһының Үҙәк йортона төп инеү урынында тора. Проект авторҙары-скульптор Евгений Вучетич һәм архитектор Григорий Захаров.
Бронза бюст гранит колоннаға оҡшатып эшләнгән постаментҡа ҡуйылған. Унда иҫтәлекле яҙыулы табличкала: «Михаил Васильевич Фрунзе 1885—1925» тип яҙылған. Хәрби етәксе хәрби форма кейгән, йәш итеп һүрәтләнгән.
Знаменка урамында[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
55°45′02″ с. ш. 37°36′17″ в. д.HGЯO 1959 йылда совет власы йылдарында Республиканың реввоенсоветы торған һәм унда күп тапҡырҙар хәрби етәкселр рәйеслеге аҫтында ултырыштар үткәрелгән бинаның М. Фрунзе һәйкәле ҡуйылған. Проекттың авторҙары-скульптор Зиновий Виленский һәм архитекторы Зиновий Розенфельд.
Статуя хәрби форма кейгән урта йәштәрҙәге ир-егеттең һынын һүрәтләй. Бронза бюст гранит постамент өҫтөнә баҫтырылған, постаментта: «Михаил Васильевич Фрунзе 1885—1925» тип яҙылған.
Девичье поле[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
55°44′14″ с. ш. 37°34′41″ в. д.HGЯO Һәйкәл 1927 йылда Девичье поле скверында, Михаил Фрунзе исемендәге хәрби академия бинаһы янында урынлаштырылған. Скульптура авторы — Меркуров Сергей.
Гранит бюст полководецты ике Ҡыҙыл Байраҡ ордены ҡаҙалған хәрби формала һәм буденовкала һүрәтләй. Скульптура шул уҡ материалдан яһалған постаментҡа ҡуйылған.
Башҡа һәйкәлдәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Кремль диуарындағы Фрунзе ҡәбере янында 1947 йылда ҡуйылған һәйкәл. Авторы — скульптор Сергей Меркуров[1].
- Һәйкәл «Фрунзе» метро станцияһының үҙәк залы ҡабырғаһында 1957 йылда ҡуйыла. Авторы — скульптор Евгений Вучетич.
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Вострышев М. И. Москва: все культурные и исторические памятники. — М.: Алгоритм, Эксмо, 2009. — 512 с. — ISBN 978-5-699-31434-8.
- Двинский Э. Я. Москва: спутник туриста. — М.: Московский рабочий, 1964. — 654 с.
- Двинский Э. Москва от А до Я. — М.: Московский рабочий, 1976. — 454 с.
- Кожевников Р. Скульптурные памятники Москвы. — М.: Московский рабочий, 1983. — 318 с.
- Нарочницкий А. Л. Москва. Энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия, 1980. — 687 с.
- Рассохин О. Москва пешком. Самые интересные прогулки по столице. — М., 2017. — ISBN 5457419908, 9785457419902.
- Соболевский Н. Скульптурные памятники и монументы в Москве / Купцов Н. — М.: Московский рабочий, 1947. — 104 с.
- Фролкин С. И. Москва: краткий путеводитель. — М.: Московский рабочий, 1987. — 477 с.
- Шмидт С. О., Андреев М. И., Карев В. М. Москва. Энциклопедия. — М.: Большая российская энциклопедия, 1997. — 976 с. — ISBN 5-85270-277-3.