Петр I һәйкәле (Аҙау)
| Һәйкәл | |
Петр I һәйкәле
| |
| |
| Ил | Рәсәй |
| Ҡала | Ростов өлкәһенең Аҙау ҡалаһы |
| Скульптор | Олег Константинович Комов, Андрей Николаевич Ковальчук |
| Төҙөлөшө | ???—1996 йылдар |
 Тышҡы рәсемдәр
| |
|---|---|
|
Азовта Петр I һәйкәле2012 г. —> |
Петр I һәйкәле — Ростов өлкәһе Аҙау ҡалаһындағы император Петр I һәйкәле. Һәйкәл 1996 йылда Петровск бульвары башланған ерҙә урынлашҡан.
Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Петр I һәйкәлен ҡуйыу идеяһы 1947 йылда тыуа. Ул саҡта ҡаланың генераль планын төҙөүсе Аҙау архитекторҙары Петр I һәйкәлен ҡаланың Баҙар майҙанында (хәҙерге III Интернационал майҙаны) ҡуйырға уйлайҙар.
Ростов өлкәһе Аҙау ҡалаһында Петр I һәйкәле 1996 йылдың 19 июлендә, Рәсәй Флотының 300 йыллығын байрам иткәндә асыла. Һәйкәл Мәскәү урамы алдынан Петровск бульвары башланған ерҙә урынлашҡан.
Һәйкәл өҫтөндә Рәсәйҙең атҡаҙанған рәссамы, академик Олег Константинович Комов етәкселегендәге ижади коллектив эшләй. Авторлыҡ коллективы составында Комовтың ҡатыны Нина Ивановна, ҡаланың баш архитекторы В. Т. Фоменко була. Олег Константинович Комов 1995 йылда вафат була һәм Петр I статуяһы моделе өҫтөндә эште Комовтың уҡыусыһы, Рәсәйҙең атҡаҙанған рәссамы Ковальчук Андрей Николаевич дауам итә.
Петрҙың бронза фигураһы Мытищи ҡалаһындағы художестволы ҡойоу заводында ҡойола. Һәйкәл скульптураһының бейеклеге 3 метр тәшкил итә. Постамент ҙур бөтөн гранит киҫәгенән эшләнгән. Гранит киҫәге Аҙауға Украинанан килтерелә. Постаменттың бейеклеге 2 метр тәшкил итә. Суйын пушка баш архитекторҙың эскизы буйынса «Донпрессмаш» заводында ҡойола.
Һәйкәл проектының дөйөм хаҡы уны эшләгән йылда 700 миллион деномина́цияланған һум тәшкил итә. Һәйкәлде төҙөүгә киткән сығымдарҙың бер өлөшөн ҡаланың эшҡыуарҙары ҡаплай.
Һүрәтләү[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Олег Константинович Комов император Петрҙы герой-полководец итеп һүрәтләй. Батша бер ҡулы менән ҡыҫҡа көбәкле артиллерия орудиеһына таянған, уның ҡарашы йыраҡҡа төбәлгән. Петр батша үҙенең йәш сағындағы һымаҡ, уның ғәскәре ике аҙна буйы Аҙауҙы тупҡа тотҡан йылдағы кеүек һүрәтләнгән. Батшаға был ваҡытта 22 йәш тирәһе була. Уның ҡарашы нығытма яғына йүнәлгән. Батша тәжрибәһеҙ, ләкин маҡсатҡа ынтылышлы итеп күрһәтелгән.
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Колесник, В. История творит нас, мы творим историю: об истории создания памятника Петру I //В. Колесник //Азовская неделя. — 2001. — 2 августа. — С. 3.
Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- 2017 йыл 6 февраль [https://web.archive.org/web/20170206103703/http://www.azovlib.ru/index.php/2016-04-06-12-22-12/2016-06-27-12-50-03/2-uncategorised/1060-i архивланған. Об истории создания памятника Петру I]
- Петр I һәйкәле 2018 йыл 27 сентябрь архивланған..