Хрустальны свет

Хрустальны свет
руск.: Хрустальный мир
Жанр	апавяданне
Аўтар	Віктар Алегавіч Пялевін
Мова арыгінала	руская
Дата першай публікацыі	1991

«Хрустальны свет» (руск.: «Хрустальный мир») — апавяданне рускага пісьменніка Віктара Пялевіна, упершыню апублікаванае ў 1991 годзе ў часопісе «Знание — сила». Па-за перыёдыкай аповесць упершыню апублікавана ў 1991 годзе ў зборніку «Сіні ліхтар».

Сюжэт

Напярэдадні Кастрычніцкай рэвалюцыі ў Петраградзе на Шпалернай вуліцы юнкеры Мікалай і Юрый нясуць дзяжурства з галоўным заданнем: не прапускаць нікога ў Смольны. Юнкеры нясуць дзяжурства, ужываючы розныя наркотыкі і вядучы філасофскія гутаркі, пастаянна перарываліся спробамі незразумелых асоб прайсці да Смольнага.

Адначасна Юрый, адзін з юнкераў, тлумачыць іншаму, што ў кожнага чалавека ёсць місія, якая можа апынуцца нечаканай для яго самога. На пытанне, як даведацца пра сваю місію, Юрый адкрывае, што калісьці ён слухаў лекцыі заснавальніка рэлігійна-містычнага вучэння антрапасофіі Рудольфа Штэйнера. Штэйнер адкрыў Юрыю, што на ім асаблівы знак, у лёсе у яго асаблівая місія — абараніць свет ад старажытнага дэмана.

Паступова высвятляецца, што ў Смольны спрабуе прарвацца лідар бальшавікоў Уладзімір Ленін. І вось, чарговы раз, калі юнкеры пакутуюць на адхадняк пасля ўжывання эфедрыну, яны прапускаюць працоўнага Эйно Райх’я нібыта з грузам ліманаду ад фірмы «Карл Лібкнехт і сыны». На самай справе, маецца на ўвазе гістарычная падзея, як фінскі камуніст Райх’я правёў Леніна ў Смольны.

Такім чынам, юнкеры правалілі сваю місію, і старажытны дэман авалодаў Расіяй.

Гістарычная падаплёка

Рэальная гістарычная аснова апавядання — успаміны Эйно Райх’і пра тое, як ён правёў Леніна ў Смольны 25 кастрычніка 1917 года:

Ужо прайшлі вялікую адлегласць ад Шпалернай, калі два юнкеры верхам на конях паўсталі перад намі і закрычалі: «Стойце! Пашпарты!» Я шапнуў Уладзіміру Ільічу: «Ідзіце, я з імі спраўлюся». У мяне ў кішэні было два рэвальверы. Я пачаў груба сварыцца з імі; Уладзімір Ільіч паціху пайшоў ад нас. Нарэшце яны, відавочна, вырашылі, што не варта марнаваць час на бойку з двума бадзягамі накшталт нас. Мы на самай справе выглядалі як тыповыя абарванцы. Яны паскакалі прэч.