Հերոս դպրոցականների հուշարձան
 | |
|---|---|
 Թիվ 110 դպրոցի շենքը։ Պատին՝ Հերոս դպրոցականների հուշարձանը | |
 | |
 | |
| Տեսակ | տեսարժան վայր, պատերազմի հուշահամալիր և հուշարձան |
| Ստեղծում | 1971 |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Բնակավայր | Պրեսնենսկի շրջան |
| Շինության ձև | Քանդակ |
| Ներկա վիճակ | Կանգուն |
 Cultural heritage monuments in Central Administrative Okrug Վիքիպահեստում | |
Հերոս դպրոցականների հուշարձան (ռուս.՝ Памятник героям-школьникам), հուշակոթող Ռուսաստանի Դաշնության մայրաքաղաք Մոսկվայում, որը նվիրված է Հայրենական մեծ պատերազմում զոհված դպրոցականներին։ Տեղադրվել է 1971 թվականին թիվ 110 դպրոցի շենքի մոտ (Ստոլովի նրբանցք, 10/2)։ Հուշարձանի հեղինակներն են քանդակագործ Դանիել Միտլյանսկին, ճարտարապետներ Եվգենի Ռոզենբլյումը և Պյոտր Սկոկանը[1]։ Հուշարձանն ունի մշակութային ժառանգության տարածաշրջանային նշանակության օբյեկտի կարգավիճակ[2]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1968 թվականին «ՀամԼԿԵՄ-ի 50-ամյակը» համամիութենական գեղարվեստական ցուցահանդեսի կենտրոնական ցուցասրահում թիվ 110 դպրոցի շրջանավարտ Դանիել Միտլյանսկին ներկայացրել է իր «41 թվականի ռեքվիեմ» քանդակը, որը նա նվիրել է ռազմաճակատում զոհված ընկերներին։ Դպրոցի աշակերտները հանդես են եկել այդ հուշարձանը դպրոցի բակում տեղադրելու առաջարկով[3]։
Հուշարձանի հանդիսավոր բացումը տեղի է ունեցել 1971 թվականի հունիսի 22-ին։ Այն պատրաստված է այդ դպրոցի շրջանավարտներ քանդակագործ Դանիել Միտլյանսկու, ճարտարապետներ Եվգենի Ռոզենբլյումի և Պյոտր Սկոկանի նախագծով։ Հուշարձանը պատկերում էր ամբողջ հասակով պատվանդանի վրա կանգնած զոհված տասներոդցի կամավորների (Յուրի Դիվիլկովսկի, Իգոր Կուպցով, Իգոր Բոգուշևսկի, Գրիգորի Ռոդին և Գաբոր Ռաաբ) հինգ բրոնզե պատկերաքանդակները։ Դպրոցականները շինելներով են, նրանց ուսերին հրացաններ են։ Պատվանդանի վրա եղել է գրված. «Եղեք նահատակվածների հիշատակին արժանի։ 1941-1945»։ Պատվանդանի հիմքի մոտ եղել է մարմարե տախտակ դպրոցի՝ պատերազմում զոհված 100 աշակերտների և ուսուցիչների ազգանուններով[1]։
1993 թվականին հուշարձանը ենթարկվել է վանդալիզմի, որից հետո պատկերաքանդակները ստիպված էին տեղափոխել դպրոցական թանգարան։ Վանդալիզմի հետագա դեպքերից հուշարձանը պաշտպանելու համար քանդակագործ Դ. Միտլյանսկին և ճարտարապետ Բ. Մարկուսը մշակել են նրա վերակառուցման նախագիծ։ Նորացված հուշարձանը տեղադրվեց դպրոցի պատին՝ Նոժովի նրբանցքի կողմից[4]։ Նոր հուշարձանը հնի փոքրացված պատճենն է, նրա պատվանդանին գրված է ավելի ճշգրիտ մեջբերում Ռոբերտ Ռոժդեստվենսկու «Ռեքվիեմից»՝ «Նահատակվածների հիշատակին եղե՛ք արժանի»։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Москва: Энциклопедия., Глав. ред. А. Л. Нарочницкий (1980). Героям-школьникам памятник (ռուսերեն). М. : Советская энциклопедия. էջ 688.
- ↑ Вестник Мэра и Правительства Москвы № 65 ноябрь 2011 (2189)(չաշխատող հղում)
- ↑ Кожевников Р. Ф. Воспитанникам московских школ // Скульптурные памятники Москвы. — М.: Московский Рабочий, 1983.
- ↑ Митлянский Д. Ю. Московские картинки 1920—1930 гг. (воспоминания). — М., 1999.