Andrzej Radwański (chemik)
.jpg)
| |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Specjalność: chemia | |
Andrzej Radwański lub Jędrzej Radwański (ur. 1800 w Tyńcu, zm. 20 maja 1860 w Warszawie) – polski chemik, fizyk, profesor i magister filozofii[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w 1800 roku we wsi Tyniec (dzisiaj znajdującej się w województwie świętokrzyskim), wówczas leżącej w zaborze austriackim, dokładnie w cyrkułu konecki w Nowej Galicji, kraju koronnym Monarchii Habsburgów.
Radwański pochodził z niezamożnej rodziny z Jędrzejowa. W 1821 roku ukończył szkołę średnią w Kielcach, pracował następnie jako pomocnik naukowy w szkole wojewódzkiej w Kaliszu. W latach 1823–1826 studiował na wydziale filozoficznym Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizijąc się w fizyce. Po uzyskaniu stopnia magistra pracował dwa lata jako nauczyciel w szkole wojewódzkiej w Kielcach. W 1828 został adiunktem przy Katedrze Fizyki, a następnie dozorcą gabinetu mineralogicznego.
Podczas powstania listopadowego kierował w Warszawie fabryką saletry i prochu. Po upadku powstania porządkował gabinet fizyczny likwidowanej przez rosyjskiego zaborcę uczelni. W 1832 uzyskał posadę nauczyciela w Warszawskiej Szkole Rabinów, a od 1833 uczył fizyki w warszawskiej szkole obwodowej i gimnazjum wojewódzkim. Od 1836 opuścił Szkołę Rabinów i był ponadto profesorem fizyki na Kursach Dodatkowych.
Obok Maksymiliana Strasza, Maurycego Scholtza, Marcina Zaleskiego, Adama Prażmowskiego i Antonina Wysockiego należy do pionierów polskiej fotografii. W 1839 roku sposobem Daguerre’a wykonał dagerotypy przedstawiające Kościół Wizytek i Pałac Kazimierzowski, swój obraz heliograficzny wystawił na widok publiczny w salach budynku Towarzystwa Dobroczynności przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie na pokazie 20 października tego samego roku.
Dotknięty w 1842 paraliżem prawej części ciała, musiał porzucić pracę. Nie przestał jednak publikować i eksperymentować[2][3][4][5][6][7].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
W 10 lipca 1832 roku poślubił Zofię Helenę Miecznikowską h. Pobóg, z którą miał urodzonego 4 maja 1844 roku syna Stanisława Alfonsa Ludwika Radwańskiego[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Andrzej Radwański [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-09-06] (pol.).
- ↑ M.in. w Bibliotece Narodowej w Warszawie, Muzeum Historycznym miasta Warszawy i Muzeum Narodowym w Warszawie. Za: W. Mossakowska, Początki fotografii w Warszawie (1839-1863), t. I, Warszawa 1994, s. 35, przyp. 101.
- ↑ Jędrzej Radwański. „Tygodnik Illustrowany”. Nr 140, s. 213–214, 31 maja 1862. Warszawa. (pol.).
- ↑ Kurier Warszawski nr 280. „Kurier Warszawski”. Nr 280, s. 1349, 1839. Warszawa. (pol.).
- ↑ Gazeta Codzienna nr 107. „Gazeta Codzienna”. Nr 107, s. 2–4, 1853. Warszawa. (pol.).
- ↑ Początki fotografii w Polsce. warszawa.ap.gov.pl.
- ↑ Maciesza 1972 ↓, s. 26.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Aleksander Maciesza: Historia fotografii polskiej w latach 1839-1889. Płock: Towarzystwo Naukowe Płockie, 1972, s. 26.
- Wanda Mossakowska: Początki fotografii w Warszawie (1839-1863). Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 1994. ISBN 83-85463-28-3.
- Józef Bieliński: Królewski Uniwersytet Warszawski (1816–1832). Warszawa: 1913.