Amerikyum

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Amerikyum (Am)

H Periyodik tablo He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og  
  La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
  Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr  


Temel özellikleri
Atom numarası 95
Element serisi Aktinitler
Grup, periyot, blok ?, 7, f
Görünüş Gümüşümsü beyaz
Kütle numarası 243 g/mol
Elektron dizilimi Rn 5f7 7s2
Enerji seviyesi başına
Elektronlar
2, 8, 18, 32, 25, 8, 2
CAS kayıt numarası 7440-35-9
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hâli katı
Yoğunluk 12 g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu ? g/cm³
Ergime noktası 1449 °K
1176 °C
Kaynama noktası 2880 °K
2607 °C
Ergime ısısı 14,39 kJ/mol
Buharlaşma ısısı ? kJ/mol
Isı kapasitesi 62,7 J/(mol·K)
Atom özellikleri
Kristal yapısı Hegzagonal
Yükseltgenme seviyeleri 6, 5, 4, 3
Elektronegatifliği 1,3 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi 578 kJ/mol
Atom yarıçapı 175 pm
Atom yarıçapı (hes.) ? pm
Kovalent yarıçapı ? pm
Van der Waals yarıçapı ? pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci ? nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik 10 W/(m·K)
Isıl genleşme ? µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı ? m/s (20 °C'de)
Mohs sertliği ?
Vickers sertliği ? MPa
Brinell sertliği ? MPa

Amerikyum. Periyodik tablonun aktinitler dizisinde yer alan ve yapay olarak elde edilen kimyasal bir element.[1]

Doğada varlığı saptanamayan Amerikyum 1944’te Glenn T. Seaborg, Ralph A. James, Leon O. Morgan ve Albert Ghiorso tarafından bir nükleer reaktörde plütonyum-239'dan (atom numarası 94) amerikyum-241 izotopu halinde elde edilir.[1] Bulunan dördüncü uranyum ötesi element (atom numarası 96 olan küriyum bundan birkaç ay önce bulunmuştur) olan amerikyum gümüş beyazlığında bir metaldir.

Amerikyum

Oda sıcaklığındaki kuru havada çok yavaş kararır. Kolay elde edilebildiği için en önemli izotopu amerikyum–241'dir; bu izotop plütonyumdan elde edilmiş ve akışkan yoğunluklarının ölçümünde, kalınlık ölçmede uçak yakıtı göstergelerinde ve uzaklık algılayıcı aygıtlarda kullanılmıştır. Bu uygulamaların hepsine amerikyum–241'in gamma ışımasından yararlanılır. Amerikyumun (Am) bütün izotopları radyoaktiftir. Amerikyum–241'in yarı ömrü 458 yıl iken en kararlı izotopu olan amerikyum–243'ün yarı ömrü 7.370 yıldır ve bu nedenle kimyasal ayrıştırmalar için daha elverişlidir.

Kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerikyum, uçak yakıtı göstergeleri, eğer Berilyum ile preslenirse çok verimli bir nötron kaynağı olur. Ev tipi iyonizasyon duman dedektörlerinde de küçük bir miktar Amerikyum 241 bulunmaktadır. 1 Ton nükleer atıkta yaklaşık 100 gram Amerikyum bulunur. Amerikyum'un en önemli izotopu Amerikyum-241'dir. Bu izotop fisyon gerçekleştirebilir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Ball, Philip (2004). The elements : a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0192840998.