Айдын (язучы)
| Манзура Сабирова | |
|---|---|
.jpg) Айдын | |
| Тугач бирелгән исеме: | Манзура Сабирова |
| Псевдонимнар: | Айдын |
| Туу датасы: | 20 ноябрь 1906 |
| Туу урыны: | Ташкент |
| Үлем датасы: | 30 май 1953 (46 яшь) |
| Үлем урыны: | Ташкент |
| Милләт: | үзбәк |
| Ватандашлык: |  Русия империясе→ ССРБ→ Русия |
| Эшчәнлек төре: | драматург, шагыйрә, язучы |
| Иҗат итү еллары: | 1920 |
| Иҗат итү теле: | үзбәк теле |
| Дебют: | 1924 |
Айдын (чын исеме - Манзура Сабирова) (үзб. Oydin; 1906 елның 20 ноябрендә,Ташкент - 1953 елның 30 маенда, Ташкент[1]) - беренче үзбәк язучысы, шагыйрә һәм драматург.[2]
Тәрҗемәи хәле[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1919-1923 елларда хатын-кызлар мәгариф институтында белем ала. 1933 елда Үзбәк педагогия академиясен тәмамлаган.
Журнал редакциясендә эшли. «Янги йўл» («Яңа юл») баш мөхәррир урынбасары. (1938-1941), мөхәррир, үзбәк радиосында (1941-1945) әдәби программалар бүлеге мөдире. «Oʻzbekiston xotin-kizlari» (1946-1953) журналының баш мөхәррире.
Үзбәкстан Язучылар берлеге секретаре (1932-1937). СБКФ әгъзасы 1940 елдан бирле.
Иҗат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1924 елда[3] басыла башлады. Үземә "Айдын" әдәби тәхәллүсен алдым, бу "ачык" дигәнне аңлата.[4]
Айдын үз материалын тормыштан ала. Аңа бишенче байлар һәм ханнар астында ыңгырашкан хезмәт ияләренең газапланулары да, социалистик Үзбәкстанның якты тормышы да билгеле була.
1925 елда "Яна юлга" пьесасын хатын-кызны популярлаштыру турында бастыра. Шигырьләр, поэмалар яза («Таң җыры», 1931, «Акыллы куллар», 1932, «Шигырьләр», 1937), хикәяләр («Зөмрад, яки Шелтә», 1934, "Кызлар", 1943, "Ширин килде», 1944, «батырлык үлемсез», 1947, " Сөйкемле командир», 1950, «Хикәяләр», 1954), үзбәк хатын-кызлары турында пьесалар, хезмәт, мәхәббәт һәм гаилә турында. Элек турында язучының хикәяләрендә кеше шәхесен мыскыл итү хурланган.
Үзбәк хатын-кызы тормышыннан новеллалар һәм очерклар авторы, совет кешеләренең хезмәте һәм патриотизмы турында ("Итекче килде", "Килен бала тапты", "Гулсанам", "Батырлык-мәңгелек", 1947), тәнкыйди һәм публицистик мәкаләләр.
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Литературный энциклопедический словарь. — М.: Советская энциклопедия. Под редакцией В. М. Кожевникова, П. А. Николаева. 1987.
- Айдын // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — М. : Советская энциклопедия, 1962. — Т. 1. Аарне — Гаврилов.
- Zulfiya, Oydin Sobirova [ocherk], T., 1953; Mirzayev S, Oydin, Adabiy portret, T., 1965.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Oydin (Manzura Sobirova) 2020 елның 28 ноябрь көнендә архивланган.//O‘zbekiston arboblari(үзб.)
- ↑ АЙДЫН//БСЭ(рус.)
- ↑ Oydin (Manzura Sobirova) 2020 елның 28 ноябрь көнендә архивланган.//O‘zbekiston arboblari(үзб.)
- ↑ Светлана Колосова. Энциклопедический словарь псевдонимов(рус.)