Бурнаевлар утары

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Бурнаевлар утары latin yazuında])
Бурнаевлар утары
Дәүләт  Россия
Административ-территориаль берәмлек Казан
Мирас статусы Россиянең мәдәни мирас объекты[d]
Карта

Бурнаевлар утары - Казандагы, Иске Татар Слободасында, Габдулла Тукай урамындагы тарихи биналар комплексы, 83-нче, 85-нче йортлар. XIX гасыр уртасында төзелгән. Мәдәни мирасның ачыкланган объекты [1] .

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Бу милек XIX гасыр башыннан Бурнаевлар гаиләсенә караган. Ул урам буендагы ике бинадан тора — төп йорт (83 нче йорт) һәм флигель (85 нче йорт). Ике катлы төп йорт 1852 елга кадәр булган. 1882 елда аңа антресоль каты өстәлә. Флигеле 1856 елда агач хезмәт бина урынында төзелгән. 1902 елдан соң, Казанда зур янгыннан соң, Бурнаевлар милеге икегә бүленә. 1930 елда ике бина да архитектор А.Е. Спориус проекты буенча конструктивизм стилендә биш катка кадәр өстәлеп төзелә (төп йорт Юнысов милеге биналары белән бер бина, һәм күрше Хорохов йорты - икенчесе). 2012 елга ике йорт та күчерелә һәм төзекләндерелә. 2012–2013 елларда реставрация вакытында өстәп төзелгән өлеше сүтелә (1995 елда йортларның берсе җирле мәдәни мирас объекты булып танылса да), композициядә табылган Бурнаевлар утарының иске биналары сакланып калган проект сызымнары һәм сакланган фундамент фрагментлары буенча торгызылган. Реставрация Ф. М. Зәбирова проекты буенча алып барыла[2] .

Архитектура[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Төп йорт классик стильдә бизәлгән. Аны өч өлештән торган симметрик композиция аерып тора: үзәк өлеш ризалит белән бизәлгән, аны люкар һәм ике вазонлы аттик бәйли. Беренче кат юнылган таштан салынган, тәрәзәләре гади рамкалар белән. Икенче каттагы тәрәзәләр, турыдан-туры сандриклар (үзәк ризалитта ярымтүгәрәк) һәм алъяпкычлар белән профильле. Тәрәзәләр өстендә-киң фриз бар [1] .

Флигеле архитектор А.И. Песке проекты буенча төзелгән, архитектурсы буенча төп йортка якын. Икенче кат биеклегендә бина почмакларында көрәкләр бүленгән[1] .

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. 1,0 1,1 1,2 .
  2. Усадьба Бурнаевых (2 строения) Объекты культурного наследия Республики Татарстан: Казань. Иллюстрированный каталог. гл. ред. Тарунов А. М.— М.: НИИЦентр, 2018.— С. 624—625. — 984 с.— ISBN 978-5-902156-43-7.

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]