Василий Ена

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Василий Ена latin yazuında])
Василий Ена
Туган 27 март 1924(1924-03-27)
Акмәсҗит, РСФСР, СССР
Үлгән 13 май 2013(2013-05-13) (89 яшь)
Акмәсҗит, Украина
Ватандашлыгы  СССР
 Украина
Әлма-матер Таврия милли университеты[d] һәм Мәскәү дәүләт университеты
Гыйльми дәрәҗә: география фәннәре кандидаты[d]
Гыйльми исем: профессор

Василий Георгиевич Ена (1924 елның 27 марты, Симферополь2013 елның 13 мае, Симферополь) — совет һәм украин географы, ландшафт белгече. География фәннәре кандидаты, профессор. Озак вакытлар Симферополь дәүләт университетында эшли. ССРБ Географик җәмгыяте әгъзасы.

Тормыш юлы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Василий Ена 1924 елның 27 мартында Симферопольдә туган. Бөек Ватан сугышы ветераны[1].

1950 елда Кырым дәүләт педагогия институтының география факультетын тәмамлый. 1958 елда М. В. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университеты аспирантурасында укый. 1962 елда Львов дәүләт университетында «Табигый-географик районлаштыру һәм Кырым ярымутравының ландшафт характеристикасы (хуҗалык куллану юнәлешләрен билгеләү белән)» темасына кандидатлык диссертациясе яклый.

1958 елдан Кырым педагогия институты (1972 елда Симферополь дәүләт университетына (СГУ), 1999 елда В. И. Вернадский исемендәге Таврия милли университетына үзгәртелә) ассистенты, соңрак доценты. 1965—1987 елларда уку эшләре буенча проректор вазыйфаларын башкара. 1972—1987 елларда — Симферополь дәүләт университетының гомуми җир белеме кафедрасы мөдире. Профессор исеме 1994 елда бирелгән.

2013 елның 13 маенда вафат була.

Күп кенә фәнни ассоциацияләр һәм басмалар хезмәткәре һәм әгъзасы була. «Украина география журналы», «Украина географик энциклопедиясе», «Табигать» редакция коллегияләре әгъзасы; ССРБ Географик җәмгыятенең гыйльми советы әгъзасы (1985—1995); Украина географик җәмгыятенең Кырым бүлеге рәисе (1994 елдан)[2].

Гаилә[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Балалар:

  • Ена Андрей Васильевич (1958 елның 10 декабре, Симферополь), совет, Украина һәм Россия галим-ботанигы. Биология фәннәре докторы, «Кырым агротехнология университеты» Украина милли университетының Көньяк филиалының фитодизайн һәм ботаника кафедрасы мөдире. Украина милли фәннәр академиясенең Ботаника һәм микология проблемалары буенча фәнни совет әгъзасы, Кырым фәннәр академиясе әгъза-корреспонденты[3].
  • Ена Александр Васильевич – Кырым республика дипломыннан соң педагогик белем бирү институтының табигый-математика фәннәре кафедрасы доценты, география фәннәре кандидаты. Кырым фәннәр академиясе әгъза-корреспонденты[4].

Бүләкләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • I дәрәҗә Ватан сугышы ордены,
  • «Сугышчан казанышлары өчен» медале,
  • «Бөек Ватан сугышында фидакарь хезмәт өчен» медале,
  • «Бөек Ватан сугышында Алманияне җиңгән өчен»медале,
  • П. П. Семенов-Тян-Шанский исемендәге медаль,
  • А.С. Макаренко исемендәге медаль,
  • Украинаның атказанган халык мәгарифе хезмәткәре (1993) һәм Кырым Автономияле Республикасының атказанган халык мәгарифе хезмәткәре (1999);
  • ике тапкыр АРК Министрлар Советы премиясе лауреаты (1997, 2000),
  • В. И. Вернадский исемендәге премия (2005).

Кырым Фәннәр академиясе академигы (1994),

Библиография[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Геоэкология. Симферополь: Таврия, 1996. 384 с. (в соавторстве);
  • Ландшафтные памятники. Симферополь: Крым, 1964. 76 с.;
  • Открыватели земли Крымской. Очерки об исследователях природы Крыма. Симферополь: Крым, 1969. 136 с.;
  • В горах и на равнинах Крыма. Симферополь: Таврия,1973. 112 с.;
  • Заповедные ландшафты Крыма. Симферополь: Таврия,1989. 136 с.;
  • Природные феномены Крыма // Природа.1985. № 7. С. 51–62 (в соавторстве).

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. Память народа
  2. Вахрушев Б. А., Кузнецов А. Г. (2016). Ена Василий Георгиевич (1924–2013) географ, ландшафовед. әлеге чыганактан 2020-10-23 архивланды. 2021-11-24 тикшерелгән.
  3. Непомнящий А. А., Ломакин Д. А., В. А. Грушецкая. Ена Андрей Васильевич // Профессора Крымского федерального университета им. В. И. Вернадского: В 3-х т.. — Крымский федеральный университет им. В. И. Вернадского. — Белгород: КОНСТАНТА, 2018.
  4. Ена, Александр Васильевич (2013). әлеге чыганактан 2020-07-20 архивланды. 2021-11-24 тикшерелгән.

Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • В. Г. Єнi – 75 рокiв // Украïнський географiчний журнал. 1999. № 1. С. 67–68;
  • Василий Георгиевич Ена. Библиография печатных трудов. Симферополь: Интеллект, 1997. 35 с.;
  • Географiчна Енциклопедiя Украïни. Киïв: УРЕ, 1989. Т. 1. С. 401;
  • Крымская Академия наук. Справочные данные. Симферополь: КАН, 1998. С. 7;
  • Крымская Академия наук. 15 лет. Симферополь: Оригинал–М, 2008. С. 97–98;
  • Пам’ятi В. Г. Єни // Украïнський географiчний журнал. 2013. № 2. С. 74;
  • Памятная книга. Ветераны Великой Отечественной войны Симферопольского государственного университета. Симферополь: СГУ, 1995. С. 30;
  • Профессора Таврического национального университета им. В. И. Вернадского / сост. В. В. Бобков, [В. В. Лавров]. [2-е изд.]. Киев: Либідь, 2007. С. 57–58;
  • Україна. Наука. Культура. Киïв: АН УРСР, 1987. Вып. 21. С. 294.