Николо-Вяжищи монастыре
| Николо-Вяжищи монастыре | |
| Нигезләнү датасы | XIV гасыр |
|---|---|
 | |
| Дәүләт |
 Россия |
| Административ-территориаль берәмлек | Вяжищи[d] |
| Входит в состав списка памятников культурного наследия | Культурное наследие России/Новгородская область/Новгородский район[d] |
| Мирас статусы | федераль әһәмияттәге Россия мәдәни мирас объекты[d][1] |
| Беренче язма телгә алу | 1411 |
 | |
 Николо-Вяжищи монастыре Викиҗыентыкта | |
Николо-Вяжищи монастыре - Рус православие чиркәвенең ставропигиаль хатын-кызлар монастыре. Новгород өлкәсенең Новгород районы Вяжищи авылы янында урнашкан.
Тарихы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
XIV гасыр ахырында иноклар Евросин, Игнатий һәм Галактион тарафыннан нигез салына. Елъязмада беренче тапкыр 1411 елда телгә алына.
1411 елда Никольский соборы (агачтан) төзелә, 1417 елда елъязмаларда яңа гыйбадәтханә төзелеше искә алына. 1419 елда Изге Антоний хөрмәтенә кабат агач гыйбадәтханә төзелә. 1458 елда обительдә аның постиженнигы Новгород архиепискобы Евфимий җирләнгән, тиздән җирле изгеләр исемлегенә кертелгән (гомуми чиркәү хөрмәтләве 1549 елда урнаштырылган).
XVII гасырда монастырь Романовлар династиясеннән булган беренче патшалар ярдәменнән файдалана. 1670-80 елларда аңа Николаев Понедельский һәм Спас Сяберский монастырьлары языла. XVII гасыр ахырында монастырьны радикаль үзгәртеп коруның инициаторы Боголеп Саблин (1683 елдан 1697 елга кадәр Николо-Свияжск монастыре настоятеле) була. Боголеп Никон идеялары буенча эшләгән. Дөньяви хакимияттән рухи хакимиятне өстенрәк итү өчен көрәштә Никон зурлыгы, архитектура формалары һәм бизәкләү эшләре буенча патшаларныкыннан өстенрәк булган биналар булдырырга омтылган. Боголепның ниятләрен тормышка ашыруда Новгород митрополиты Евфимий III дә катнашкан. Евфимий Никон белән таныш булган, аның карашлары яклы булган, купшылык һәм помпезлык яраткан. Вяжищида төзүчеләр, мөгаен, Мәскәүдән чакырылганнардыр. Башкала осталары шәһәр шартларының үзенчәлеген һәм Новгород архитектурасының үзенчәлекләрен исәпкә алган. Биналарда Мәскәү зәвыгы белән Новгород катгыйлыгы ярашкан.
1764 ел штатлары буенча Николо-Вяжищи монастырен икенче класслылар исемлегенә керткәннәр; аның барлык җирләре секулярлаштырылган. XVIII-XIX гасырларда аның территориясендә монастырь төрмәсе урнашкан.
1920 елда монастырь ябыла һәм җирле колхозга күчә. Трапеза палатасының икенче катында мәктәп урнашкан. Никольский соборында гыйбадәтләр тагын 15 елга якын дәвам иткән. Монастырь башлыгы архимандрит Серафим (Великий) 1920 елда Крестецкий епискобына, Новгород епархиясе викариена кул куя.
Монастырь биналары Бөек Ватан сугышы елларында нык зыян күрә.
1958 елда архитектор-реставратор Леонид Красноречьев җитәкчелегендә монастырьдә үлчәү һәм тикшеренү эшләре башлана, ә 1964 елдан 1990 еллар башына кадәр реставрация-торгызу эшләре башлана.
1988 елда Николо-Вяжищи монастыре чиркәүгә кире кайтарыла. 1990 елның 31 мартында Новгород һәм Ленинград митрополиты Алексий (Ридигер) Новгород архиепискобы Изге Евфимий хөрмәтенә гыйбадәтханәне изгеләндерә. Монастырь 1995 елдан башлап хатын-кызлар ставропигиаленә әверелә.
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Великий Новгород. История и культура IX—XVII веков. Энциклопедический словарь. СПб.: Нестор-История, 2007. — ISBN 978-5-98187-236-5.
- Новгородская летопись по списку П. П. Дубровского (Полное собрание русских летописей. Т. XLIII) / Подгот. текста О. Л. Новиковой; подгот. приложения В. И. Легких и И. В. Федоровой. — М.: Языки славянской культуры, 2004. — 368 с. — ISBN 5-94457-046-6.
- Сойкин П. П. Вяжищский Николаевский монастырь близ Новгорода // Православные русские обители: Полное иллюстрированное описание православных русских монастырей в Российской Империи и на Афоне. — СПб.: Воскресение, 1994. — С. 123. — 712 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-88335-001-1.