Алтынбәк

Алтынбәк ﺋﺎﻟﺗﺌِﻧﺒﻪﻙ
Туган телдә исем	Алтынбәк
Туган	XIV гасыр Болгар шәһәре
Үлгән	1445 ел Казан шәһәре
Милләт	болгар
Ватандашлыгы	Идел буе Болгары
Һөнәре	сәясәтче, гаскәри

Алтынбәк яки Али-Газы, Али Галим (ﺋﺎﻟﺗﺌِﻧﺒﻪﻙ , tat.lat. Altınbäk) (XIV гасыр) — Идел буе Болгары дәүләтендә соңгы Казан бәге. Казанны Олуг-Мөхәммәт тарафыннан 1445 елда алганнан соң, Идел буе Болгары дәүләтенең Казан бәклеге Казан ханлыгына әверелә.

Болгар шәһәреннән - Болгар әл-Җәдид шәһәренә

Татар риваятьләре буенча Казан бәге исеме - Алтынбәк булган, ләкин рус Воскресенск кулъязмасы буенча аның исеме Либей ягъни Али булган, Никон кулъязмасы буенча аны Азы (Газы) исемләгән.

Күбесе тарихчылар буенча Галимбәк - соңгы Болгарда идарә иткән бәге, аның бертуганы Алимбәк - соңгы Казанда идарә иткән бәге, Олуг-Мөхәммәт (беренче Казан ханы) Галимбәкне һәм Алимбәкне бәреп төшергәннән соң, Болгар Иле башкаласы Казанга күчергән. Шулай итеп Идел буе Болгары үзенең башкаласын үзгәртеп Казан ханлыгына әверелгән.

Алимбәк һәм Галимбәктән соң яңа Татар Тарихының дәвере башланган - Казан ханлыгы чоры, яңа башкаласы белән - Болгар әл-Җәдид - Казан.

Шулай ук карагыз

• Кубрат хан
• Котраг
• Идел буе Болгары
• Идел буе Болгары дәүләте төзелү
• Идел буе Болгары шәһәрләре
• Идел Болгары тышкы элемтәләре
• Böyek Bolğar ile
• Bolğar bizäleş sänğäte
• Bolğar çigä asılması
• Bolğar
• Ağa bazar
• Bolğar-Rus kileşüläre
• İdel buyı Bolğar däwläte
• İdel Bolğarı ictimaği-säyäsi tözeleşe

Әдәбият

• Мәрҗани Ш. Мөстәфадел-әхбар фи әхвали Казан вә Болгар. Казан, 1989; Усманов М.А. Татарские исторические источники XVII-XVIII вв. Казан, 1972.

Тышкы сылтамалар

• Волжская Булгария и Русь. Казань, 1986.
• Татар иле 2016 елның 5 март көнендә архивланган.